Arangkada of Leo Lastimosa for February 1, 2012

Krisis sa kaligdong


Kuwestiyonable nang daan ang pagdawat ni Chief Justice Renato Corona og diskuwento nga P12.3 milyones gikan sa Megaworld Corporation sa duha ka buwag nga transaksiyon niadtong 2008 ug 2009.  Kay nahibawo siya isip associate justice sa Korte Suprema niadtong higayona nga may kahigayonan nga mahilambigit og kaso ang Megaworld ug nga moabot ang kaso sa labawng hukmanan.
Nahimong hingpit nga eskandalo ang pagdawat P12.3 milyones nga pabor ni Corona gikan sa Megaworld dihang napamatud-an nga gawas nga dunay kaso ang higanteng developer nga niabot sa Korte Suprema, si Corona pa gyod ang nagsuwat sa desisyon nga nipabor sa Megaworld.

-o0o-

Mas ma-interes tingali ang mga Sugbuanon kon mahibawo nga ang kaso sa Megaworld nga gihukman ni Corona naglambigit sa kontrobersiyal nga transaksiyon nga nahitabo dinhi sa atong kaugalingong nataran:  Ang Megaworld Properties and Holdings, Inc. ang nipasaka sa petisyon; samtang ang mga sinumbong mao silang Lapulapu City RTC Judge Benedicto Cobarde, Court Sheriff Juan Gato ug real estate brokers nga silang Serecio Matthew Jo ug Ida Henares.

Ang kaso naglambigit sa kapakyas sa Megaworld pagbayad sa balanse sa komisyon ngadto nilang Jo ug Henares nga maoy nihikay sa joint venture sa Megaworld ug Mar y Cielo Leisure Resort, Inc. (MYC) sa kabahin sa kabaybayonan sa Opon niadtong Hulyo 1995.

-o0o-

Ang paningil nilang Jo ug Henares sa P25.1 milyones nga komisyon gipatigbabaw ni Judge Cobarde ug sa Court of Appeals.  Nahimo nang final and executory ang desisyon ug nag-apura na silang Jo ug Henares nga sakmiton sa korte ang mga deposito sa Megaworld sa Manila Banking Corporation ug ubang bangko.
Nidangop dayon ang Megaworld sa Korte Suprema.  Ang mga mahistrado sa third division nipabor nila.  Matod ni Corona, nga maoy nagsuwat sa desisyon, di nang kapaningil silang Jo ug Henares sa ilang komisyon gikan sa Megaworld kay wa mahinayon ang joint venture tungod sa pagkanselar sa MYC sa transaksiyon.

-o0o-

Ang desisyon pabor sa Megaworld gisuwat ni Corona niadtong Marso 31, 2004.  Pila ka tuig sa wa pa siya modawat sa P12.3 milyones nga diskuwento gikan sa Megaworld alang sa duha ka buwag nga transaksiyon niadtong 2008 ug 2009.  Sama kaha kadako ang diskuwento nga ihatag sa Megaworld kon wa pa sila pabori ni Corona niadtong 2004?
Ang inilang blogger nga si Raissa Robles ang nakakita sa kaso (G.R. No. 156200).  Nalupig niya ang House prosecutors, nga mao untay gisuholan paghipos sa gikinahanglang mga ebidensiya, kinsa nisaad hinuon pagpangita og dugang susamang kaso.  Samtang nagtubo ang mga ebidensiya sa pagpahimus ni Corona sa iyang katungdanan, nagkaklaro nga nataligam-an niya ang labing batakan nga panginahanglan sa iyang pagka-mahistrado sa labing taas nga hukmanan sa nasud:  Kaligdong.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 31, 2012

2.3 ug 2.4


Haskang panghambog sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona nga ang pagbasura sa Senado sa kabahin sa articles of impeachment nga nipasangil nga may ilegal nga katigayonan ang ilang kliyente.  Matod nila timaan ni nga nagpataka ang mga kongresista paglista sa mga sukaranan pag-impeach ni Corona.  Nipasidaan pa gyod nga ang pagdili sa Senado sa mga ebidensiya sa Section 2.4 sa Article 2 mosamot pagpahuyang sa kaso.
Apan di hingpit ang ilang kadaogan.  Gitugotan sa Senado ang prosekusyon pagpresentar og mga ebidensiya sa Section 2.3 nga nipasangil nga may kabtangan si Corona nga wa ibutang sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).

-o0o-

Napamatud-an ang kataphaw sa kadaogan ni Corona atol sa pagpresentar sa prosekusyon sa opisyal sa Megaworld Corporation nga nimatuod nga nakapalit sa ilang kabtangan ang sinumbong.  Gibabagan unta ni Defense Counsel Serafin Cuevas ang testimoniya apan gibaraw siyang Senate President Juan Ponce Enrile.  Kinsa nitataw nga mapresentar ang saksi ug mga ebidensiya ubos sa Section 2.3.

Sa mosunod nga mga adlaw, gawasnon nga makapresentar sa mga saksi ug mga ebidensiya ang prosekusyon mahitungod sa kabtangan nga gituohang ilegal nga nakuha ni Corona.  Sa matag higayon nga mobaraw silang Cuevas ug kaubanan, igo lang moingon ang prosekusyon nga ang kabtangan wa ibutang ni Corona sa SALN, nga gitugotan sa 2.3, bisan kon mapalig-on sab ang gidili nga 2.4.

-o0o-

Nagkadugay nagkaklaro nga panglawgaw lang gyod ang mga pagsupak ni Cuevas sa mga testimoniya sa mga saksi ug mga ebidensiya sa prosekusyon.  Labihang pangugat niya sa matag higayon pagbabag sa pagmarka sa mga dokumento nga nahipos sa prosekusyon ug nasupinahan sa Senado.  Apan matag higayon nga masalikway ang iyang pagsupak, abtik kaayo siyang mopamarka sa mga dokumento alang sa depensa.
Maayo na lang nga, human sa duha ka semana nga pag-ulug-ulog ni Cuevas, nakat-on na si Enrile.  Mas paspas nang gihawanan ang mga pagsupak.  Gipaabot nga mas motulin ang husay human nakumbinser ni Enrile ang duha ka habig nga magsabot nang daan sa umaabot nilang mga saksi ug mga ebidensiya.

-o0o-

Laing senator-judge ang nakaluwas sa prosekusyon sa ikawalong adlaw sa husay.  Dihang naapiki na sang prosekusyon pagkuha og dugang kasayuran sa pabor nga gihatag sa Megaworld ngadto ni Corona ug sa iyang asawa, nibarug si Senador Koko Pimentel.
Tungod sa pangutana ni Pimentel, napahibawo sa prosekusyon nga gisultihan sila ni Giovanni Ng, finance director sa Megaworld, nga gihatagan nilag 40% nga diskuwento si Corona.  Nga mas bug-at og kahulogan kon kapamatud-ang may kaso ang Megaworld sa Korte Suprema atol sa transaksiyon.  Sama sa pasangil nga nagpahimus og mga pabor sa Philippine Airlines ang magtiayong Corona samtang nag-ung-ong ang kaso sa PAL.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 30, 2012

Kahakog sa operators


Kon nituman nang bus operators sa bag-ong sugo sa nasudnong gobyerno, ang ilang mga drayber ug konduktor makadawat na sa pagpanuweldo karong semanaha sa mosunod:

• Labing menos P305 nga inadlawng suholan;
• Overtime pay kon nilapas sa walo ka oras ang ilang trabaho matag adlaw;
• Night shift differential kon natunong og gabii ang ilang pamasahero; ug
• Service incentive pay nga magrepresentar sa ilang bahin sa kita sa operators apan ubos sa kundisyon nga wa sila mahilambigit og subsob nga mga aksidente ug kalapasan sa mga lagda sa trapiko.

-o0o-

Sa ilang pagkobra sa ilang mga suholan ug benepisyo karong semanaha, angayng susihon sa mga drayber ug konduktor kon giparehistro na ba sila sa ilang operator isip bag-ong mga sakop sa Social Security System (SSS) pinaagi sa pagbayad na sa pasiunang premium nga saw-an og bayad sa mga kawani (mga drayber ug konduktor) ug employer (operators).
Makapahimus na sab ang mga drayber ug konduktor sa mosunod nga mga benepisyo:  Usa ka oras nga pahuway kon moabot og 12 ka oras ang iyang trabaho sa ka adlaw; usa ka adlaw nga pahuway sa matag semana; paternity ug maternity leave, parental leave ug uban pa.  Sa pagtapos sa 2012, makadawat sila og 13th month pay ug annual service incentive leaves.

-o0o-

Inay mosugod na og patuman sa lagda nga giumol sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ug Department of Labor and Employment (Dole), pipila ka bus operators sa Sugbo nipahibawo sa wa magkadimao nilang pagsupak:  Sa sinugdanan, nihulga silang mokiha, dayon nanaway sa LTFRB nga wa sila konsultaha ug nangintriga pa gyod nga supak ang mga drayber ug konduktor sa lagda kay momenos ang ilang kita.
Wa hinuon molalis ang operators sa sukaranan sa lagda nga mao ang pag-iban sa mga aksidente sa kadalanan, sa paturagas sa buses ug pag-ilogay ug pasobrahay sa pasahero kay nag-apas ang mga drayber ug konduktor nga mas modako ang ilang komisyon gikan sa kita sa buses.

-o0o-

Gihangop sa mga drayber ug konduktor nga klaro nang ilang suholan ug mga benepisyo.  Ang pasidaan nga mo-us-os ang ilang kita way sukaranan.  Kay ang lagda wa magdili paghatag og mas dagkong suholan, igo lang nitakda sa labing gamayng madawat.  Kon magpaugat ang operators pagbira sa inadlawng suholan ngadto sa P305, ang labing takos nilang mga drayber ug konduktor madani sa mas makiangayong operators, ang mga taphaw ray mahibilin ug mohagba ang negosyo.
Ang hulga sa pipila ka operators nga sa employment agencies sila mokuha og mga drayber ug konduktor nagpaila sa ilang ka-ignorante.  Kay bisan ang agencies gimandoan sa balaod paghatag og minimum nga suholan ug mga benepisyo sa labing ubos nga mga kawani.
Hinaot tumanon sa LTFRB nga isunod ang taxi drivers.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 29, 2012

Papating ni Corona

"In the eyes of the people, if I got all my assets through illegal means, will I be careless/stupid enough to put in my name, my wife my children…?"

"I am a Supreme Court justice and … Chief Justice. I think I will not commit such a mistake/stupidity if indeed those were illegally acquired… Ano ba naman!"

Mao ni ang text messages nga gipada ni Corona sa mga sakop sa media dihang napakita na sa House Prosecution panel ang mga titulo nga yuta sa tulo ka dakbayan sa Metro Manila nga nahimutang sa iyang ngan, sa ngan sa iyang asawa ug mga anak ug umagad.

Tuod.  Ngano man?

-o0o-

Kon di amaw si Corona, nganong gibutang man sa iyang ngan, sa ngan sa iyang asawa, mga anak ug umagad ang 45 ka titulo sa yuta ug kabalayan, kansang kinatibuk-ang balor di maabot sa iyang suholan sa Korte Suprema, nga gideklarar sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) nga mao ray bugtong niyang tinubdan sa panginabuhi?
Kon di buang si Corona, nganong nangugat man nga lima ray iyang kabtangan ug ihatag niya ni bisan kinsa nga makapakita og mga dokumento nga magmatuod nga nanag-iya pa siya og dugang kabtangan?  Nga nahibawo man unta nga dali rang makuha ang mga dokumento sa iyang kabtangan gikan sa Land Registration Authority (LRA)?

-o0o-

Ang bugtong katin-awan nga maabot sa kabos nakong panghunahuna mao ang pagtuo nga di siya madutlan sa balaod, ang pagsalig nga magpabiling tinagoan ang nangalisbong mga transaksiyon nga iyang gisudlan ug ang paglaom nga bisan masakpan pa di siya masilotan.  Sa iningles pa, "sense of impunity."

Nagpatuyang si Corona pagpaburot sa iyang katigayonan kay kumbinsido nga way makahilabot niya atol sa pamunoan ni kanhi presidente Gloria Arroyo.  Wa kaugpo ang tanang impeachment complaints batok ni Arroyo, ila ang Ombudsman ug, labaw sa tanan, kontrolado niya ang Korte Suprema.

-o0o-

Bisan nikanaog na si Arroyo sa Malakanyang, bisan nibiya na sa katungdanan si Ombudsman Merceditas Gutierrez ug bisan napriso na si Arroyo human napakyas ang maniobra pagdalidali unta og palayas niya ngadto sa gawas sa nasud, wa mahadlok si Corona.  Sa niaging buwan lang, dihang gi-impeach na siya sa 188 ka sakop sa House of Representatives, nipalit gihapon si Corona og share sa The Palms Country Club sa Alabang, Muntinlupa City nga balor og dul-an sa P1 milyon, mas dako kay sa tibuok tuig niyang kita.
Nagtuo bang di gyod kapaninglan sa iyang mga atraso tungod sa hingpit niyang mayoriya sa labawng hukmanan?  O nahigam na lang pag-ayo sa kaluho sa iyang kinabuhi human nagpa-ituy-itoy ni Arroyo maong wa nang kabantay nga nagkaduol na ang adlaw sa panudya?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 28, 2012

Banga, di tadyaw


Alang sa mga dumadapig ni Chief Justice Renato Corona, way dag-anan ni Justice Serafin Cuevas ug sa ubang mga abogado sa depensa silang Kongresista Niel Tupas Jr. ug ubang mga sakop sa House Prosecution panel.  Way molalis nila.  Gilampornas tinuod nilang Cuevas ug kaubanan ang hilaw ug way praktis nga prosecutors.  Ang kasuhito ni Cuevas sa mga lagda nakapahawong bisan sa banggiitan nga private prosecutors, gawas lang sa Sugbuanong si Atty. Arthur Lim nga wa motalaw pagbanghag niya.
Apiki tinuod ang prosecutors.  Kon makapahuway na sa lecture ni Cuevas, pulipulihan sab sila og insulto nilang Senador Miriam Defensor-Santiago ug Senate President Juan Ponce Enrile.  Mga abogado sa Sugbo nipirma na gani og petisyon pagpapuli ni Tupas.


Apan ang impeachment trial ni Corona di daugon sa pagkasuhito sa mga lagda.  Kon dili sa kalig-on sa mga ebidensiya.  Nga igong makakumbinser sa mga senador ug sa ilang girepresentahan nga katawhan sa ka-inosente o ka-sad-an sa sinumbong.
Bisan sa kabanga sa prosecutors, ug daghang salamat sa tukmang tabang sa pipila ka senator-judges nga di mahimong barawon nilang Cuevas ug kaubanan, napresentar na human sa unang duha ka semana sa husay ang pasiunang mga ebidensiya batok ni Corona:  Ang iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN), mga titulo sa yuta ug kabalayan ug income tax returns (ITRs).


Gipasabot sa mga senador ug sa depensa nga ang SALNs, mga titulo ug ITRs ni Corona ug sa mga sakop sa iyang pamilya igo pang lang nga namarkahan ug wa pa madawat sa impeachment court isip ebidensiya.  Busa mahimo ba nga di una ni tukion sa prosecutors uban sa mga sakop sa media aron nga di ma-influencia ang publiko?
Samtang iya sa Senado ang eksklusibo nga gahom sa paghusay sa mga kasong impeachment, gidasig ang katawhan sa aktibong pagpanginlabot pinaagi sa pagsubay sa husay ug mga argumento ug mga ebidensiya sa prosekusyon ug sa depensa.  Di kapugngan ang katawhan sa pagsugod na pagtuki sa nabutyag nga mga ebidensiya.


Maong milagro na lang ang makaluwas ni Corona.  Ang SALNs, mga titulo ug ITRs pulos nagmatuod nga daghan ug dagko ang iyang katigayonan, nga di mahimong maabot sa gamay niyang kinitaan, kay wa silay laing tinubdan gawas sa iyang suholan sa Korte Suprema.
Gipasabot ni Senador Santiago nga bisan makonbikto si Corona di pa siya segurong matangtang sa puwesto.  Kay mahimong silotan lang siya sa Senado pinaagi sa kasaba ug pasidaan.  Nga tukma lang kon ig lang nakalimot pagbutang sa ngan sa iyang asawa sa iyang SALNs.  Apan kon di kapasabot diin gikan ang kuwarta pagtumpi sa dakong katigayonan, angay siyang palagputon, sakmitan sa ilegal nga kabtangan ug did-an paghupot og ubang  katungdanan sa gobyerno.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 27, 2012

Gahong ni Corona


Ang higanteng kang-a tali sa mga titulo sa kabtangan ug sa statement of assets, liabilities and net worth (SALN) ni Chief Justice Renato Corona napun-an og mas dagkong buslot sa income tax returns (ITRs) nga gisumiter sa Bureau of Internal Revenue (BIR) ngadto sa Senado sa nagpadayong impeachment trial.
Ang nagkalawom nga gahong nga nahimutangan ni Corona inanay nga nakapasabot sa katawhan sa ka-desperado sa iyang mga abogado pagbabag sa mga ebidensiya batok sa sinumbong.  Sukwahi sa iyang pasangil nga way ebidensiya ang prosekusyon batok niya, si Corona nagkapuliki na ron sa pagpanagang sa baha sa mga dokumento sa lang-og niyang mga transaksiyon.

-o0o-

Labing bag-ong transaksiyon ni Corona nahitabo sa Disyembre 2011.  Bisan gi-impeach na sa House of Representatives, si Corona ug iyang asawa namalit og shares sa The Palms Country Club Inc. sa Filinvest, Alabang balor og P700,000.

Ang kita ni CJ Corona sa 2010 nikabat og P481,178.25.  Si Mrs. Corona nikita og P368,991 dayon niyang resign sa John Hay Management Corporation (JHMC) sa samang tuig.  Apan makapalit lang sila sa shares kon wa mangaon, ni namalit og sinina, namayad sa tubig ug kuryente ug namiyahe.

-o0o-

Busy ang magtiayong Corona sa 2010:  Namaligya sila og duha ka luna ug nanglista sa ubang kabtangan nga nalimtan ni Corona pag-apil sa nangagi niyang SALNs.  Gibaligya nilang luna sa Pansol, Dilliman balor og P18 milyones ngadto sa ilang anak, Ma. Carla C. Castillo (nga gihulagway sa prosekusyon nga way katakos pagpalit sa kabtangan) niadtong Oktubre.  Nisunod ni sa pagbaligya sa laing luna sa Pansol, Dilliman balor og P8 milyones ngadto ni Amelia Rivera niadtong Marso.

Sa SALN sa 2010 na gilista ni Corona ang condominium unit sa Makati nga napalit niadtong 2003 baleg P726,000 ug condominium unit sa Taguig nga napalit niadtong 2004 baleg P1.4 milyones.  Nakapalit sab og laing condominium unit sa 2010 baleg P3.4 milyones.

-o0o-

Niadtong Disyembre 2009, aktibo sang magtiayong Corona:  Upat ka kabtangan ilang gikompra, P12.5 milyones nga unit sa Bellagio I sa Fort Bonifacio ug laing tulo ka kabtangan nga balor og P14.5 milyones.  Ilang kita niadtong tuiga nikabat og P1,269,189.40.  Diin man sila mangahoy og P27 milyones pagpangompra sa upat ka kabtangan?

Mas kahibudngan ang pagpalit ni Mrs. Corona og P11 milyones nga kabtangan niadtong 2003.  Mga abogado ni Corona niingon nga inutang nila ang kuwarta nga gipalit sa luna sa La Vista Subdivision sa Quezon City.  Sa SALN sa samang tuig, nideklarar si Corona nga nangutang siyag P11 milyones gikan sa iyang asawa.  Nangutang si Corona sa iyang asawa aron lang ihatag pagbalik sa iyang asawa?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 25, 2012

Talaw si Corona


Nabisto nang baraha ni Chief Justice Renato Corona.  Sukwahi sa iyang pasalig nga andam siyang tubagon ang tanang pasangil batok niya, nilikoy ang iyang tonada sa pagsugod na sa impeachment trial.  Inay hangpon ang kahigayonan nga sa kataposan makatubag na sa mga pasangil ug makapanalipod na sa iyang kaugalingon, si Corona nidangop hinuon sa paglangay sa husay pinaagi sa way kinutoban nga pagbabag sa mga testimoniya ug mga ebidensiya sa prosekusyon.
Gani, hangtod karon, sa ikaduhang semana na sa husay, padayon silang nikuwestiyon sa legalidad sa impeachment ni Corona sa House of Representatives.  Kini bisan gisalikway na sa Senado ang orihinal nilang mosyon pagbasura sa articles of impeachment nga maoy sentro sa husay.

-o0o-

Bisan gipatigbabaw na sa Senado ang impeachment ni Corona, nga makiangayon lang kay gipirmahan man ang articles of impeachment sa kapin sa 200 ka kongresista, nga klarong mayoriya sa tanang sakop sa House ug dako kaayo og labaw sa ⅓ (95 ka boto) nga mao ray gilatid sa lagda, si Corona ug iyang mga abogado padayong nagpaugat sa pagbabag sa prosecutors pagpresentar sa ilang mga saksi ug mga ebidensiya pagmatuod sa pasangil nga nagawkaw siya sa katungdanan ug nga naghupot siya og ilegal nga katigayonan.
Masabot hinuon ang kahadlok ni Corona pag-atubang sa mga pasangil.  Kay unsaon man tuod niya pagtubag ang pasiunang mga ebidensiya nga nakagusbat nang daan sa iyang kawsa?

-o0o-

Ang pagkabisto sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN) wa makatabang sa iyang kaso.  Kay ang SALN inay makapahilom nakapatumaw sa dugang pangutana sa kalit nga pagburot sa iyang katigayonan ug kahibulongan niyang mga utang.
Ang pagkabisto sa mga titulo sa daghang luna ug pinuy-anan sa mga ngan nilang Corona, iyang asawa, mga anak ug umagad nisukwahi sa iyang pangangkon nga lima ray iyang kabtangan ug nakapalig-on sa pagduda nga gigamit ang iyang pamilya isip dummies sa ilegal niyang katigayonan.

-o0o-

Sakto si Senadora Miriam Defensor Santiago.  Kon dasonan sa impeachment court ang pagbabag ni Corona sa mga ebidensiya batok niya makumbinser lang ang katawhan nga ang husay nihatag og mas dakong importansiya sa kutikuti inay sa pagpangita sa kamatuoran.  Si Senate President Juan Ponce Enrile gilamian pag-ayong nakigbinayloay og Latin sa iyang ka-edad nga si Justice Serafin Cuevas inay mo-apura sa husay.
Di hinuon angayng tabonan ang kahilaw sa prosecutors.  Apan ang husay di panindotay og Iningles ni sa kasuhito sa mga lagda sa hukmanan.  Mahitungod ni sa pasangil batok sa opisyal nga di madutlan og kasarangang kaso, nga mapatubag lang sa iyang mga binuhatan pinaagi sa impeachment.
Angayng ipatigbabaw ang katungod sa katawhan pagpaningil bisan kon "leading" ang mga pangutana ug bisan may mga pung nga nasaag sa articles og impeachment.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 24, 2012

Utang ni Corona


Samtang nasentro ang atensiyon sa kadaghanan sa kalit nga pagburot sa kabtangan ni Chief Justice Renato Corona, salamat sa nabisto niya nga statement of assets, liabilities and net worth (SALN), may dako sab diayng kahibulongan sa iyang utang.  Ang blogger nga si Raissa Robles nibisto nga nangutang si Corona og P11 milyones gikan sa korporasyon sa iyang kaugalingong asawa, ang Basa-Guidote Enterprises Inc., niadtong 2003.  Makapahibung ang transaksiyon kay:

• Ang rehistrasyon sa kompaniya nga ang 98% gipanag-iya ni Cristina Corona gikanselar sa Securities and Exchange Commission (SEC) sa samang tuig nga nangutang si Corona;
• Way dokumento nga nag-detalye giunsa pagbayad ni Corona ang utang; ug
• Way dokumento nga nagpakita kon nibayad ba og buhis ang Basa-Guidote Enterprises sa interes sa utang ni Corona.

-o0o-

Unsa may gigamitan ni Corona sa P11 milyones nga utang?  Kay wa ni igkita sa iyang SALN sa 2003.  Gipanghatag ba niyang tanan sa charity ang tibuok kantidad?  Gitulis o gikawatan ba?  O gibutang-butang lang aron may sukaranan sa pagpangangkon nga nihiyos ang iyang kabtangan?
Apan yanong paghubad, bisan di ta accountant, motug-an nato nga ang bisan unsang utang (liability) mapuno sa atong kita (asset).  Mora ra tang nagkuha og kuwarta gikan sa usa ka bolsa ug gibalhin ngadto sa pikas nga bolsa.  Sa ato pa, kon mangutang ta, di motidlom kon dili magpabilin nga mao lang gihapon ang atong kabtangan (net worth).

-o0o-

Sa SALNs pa lang daan, apiki na si Corona.  Ang daghang buslot sa iyang SALNs nibisto nga di diay siya matinud-anon.  Unsaon man niya pagkahimong simbolo sa demokrasya nga bakakon man diayng dako?
Ang nabisto nga mga titulo sa yuta ug mga pinuy-anan sa iyang ngan, sa ngan sa iyang asawa ug sa iyang mga anak ug mga umagad, nipalig-on sa mga pagduda gigamit ni Corona ang iyang katungdanan sa Korte Suprema pagpaburot sa iyang panudlanan.  Mao ba ni presyo sa iyang pagpa-ituy-itoy ni kanhi presidente Gloria Arroyo?

-o0o-

Maong sa padayon sa impeachment trial karong hapon, kuwang na lang og diyutay nga maguramentado ang mga abogado ni Corona pagpugong nga mapakita ni Bureau of Internal Revenue (BIR) Commissioner Kim Henares ang income tax returns (ITRs) nilang Corona, sa iyang asawang si Cristina, mga anak ug mga umagad ngadto sa impeachment court.
Kay nipasangil ang prosekusyon nga gigamit ni Corona ang mga sakop sa iyang pamilya isip "dummies" aron pagtago sa nidaghan niyang katigayonan.  Apil sa giingong gitago ni Corona mao ang tulo ka kabtangan nga balor og P45 milyones nga gibutang niya sa ngan sa iyang anak nga si Carla Corona Castillo ug iyang umagad nga si Dr. Constantino Castillo, kansang ITRs mopakita nga wa silay katakos pagpalit sa kabtangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 23, 2012

Unang gobernadora

Kon sublion ang mga dokumento sa Commission on Elections (Comelec), ang unang babaye nga gobernador sa Sugbo mao si Agnes Magpale, di si Gwen Garcia.  Naaghat ko paghisgot ini kay sa niaging gabii, atol sa birthday party ni Magpale, nakit-an nako silang Gobernador Garcia nga naghangpanay taliwa sa gatosan ka bisita, kasagaran gamhanang mga politiko sa Sugbo.

Nahibawo tang tanan nga inihap na lang ang mga adlaw sa alyansa sa politika nilang Garcia ug Magpale.  Si Magpale nipahibawo na sa iyang plano pagdagan pagka bise gobernador sa piniliay sunod tuig.  Si Garcia, kay di na mang kapasubli, mahimong maoy iyang ikabangga sa ikaduhang labing taas nga katungdanan sa Kapitolyo.

Sa di pa ta molantaw sa unahan, mahimo bang lingion nato og diyutay ang kasaysayan?

-o0o-

Nalangay ang proklamasyon ni Gobernador Garcia sa iyang unang termino niadtong 2004.  Tungod sa protesta ni Celestino Martinez Jr., karon mayor sa Bogo City, wa maka-asumir sa katungdanan si Garcia sa pagkapupos sa ikatulo ug kataposang termino sa iyang amahan, karon Kongresista Pablo Garcia.

Nakapanumpa si Garcia atubangan ni kanhi bise presidente Noli de Castro sa Capitol Social Hall pagka gabii na, dihang nahuman ang nalangay pag-ayo nga iskutenyo.  Dungan nga nanumpa si anhing bise gobernador Greg Sanchez, kansang proklamasyon naduhig sa protesta batok ni Garcia.

Sa ato pa, sud sa pila ka oras, gikan sa pagkanaog ni Noy Pabling sa Kapitolyo sa udtong tutok hangtod sa pagpanumpa sa iyang kamaguwangang anak pagka gabii niadtong Hunyo 30, ang labing daghan og boto sa naproklamar nang board members, si Magpale, maoy gobernadora sa Sugbo.

-o0o-

Wa ni hisguti ni Magpale sa mubo niyang mensahe pagpasalamat sa mga nanambong sa kasaulogan sa ika-70 nga sumad sa iyang adlawng natawhan.

Nikumpisal nga way birth certificate, sama sa ubang natawo atol sa gubat, ug nga didto pangulitawhi sa Malakanyang sa iyang bana, si anhing Court of Appeals Executive Justice Arsenio Magpale, atol sa pamunoan sa iyang uyoan nga si anhing presidente Carlos Garcia, apan wa gyod maghisgot sa talagsaon niyang papel sa kasaysayan.

-o0o-

Ingon ana si Magpale.  Di kinahanglang hakpon ang tanang kredito, bisan unsa kamakiangayon.  Di kinahanglang makig-away kon may mas malinawong alternatibo.  Ang kontrobersiya sa pagpuli sa katungdanan nga nabakante sa kamatayon ni Sanchez nitabon sa kamatuoran nga siya ang usa sa labing takos ug hinog nga haligi sa Sugbo.
Apan ang kagamhanan sa iyang mga bisita sa niaging gabii nagtimaan nga di na siya magpahipi.  Gi-nawong sa hamtong nga molupyo sa habagatang Sugbo nga na-bise gobernador siya nga di pinili sa katawhan kon dili sa Ginoo.  Bisan di mopadaplin ang mga Garcia alang niya ug bisan laktawan sa Liberal Party, niabot nang higayon ni Magpale.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 22, 2012

Hubo ni Corona


Karong napakita na sa House prosecution panel ang pasiuna nilang mga ebidensiya, bisan sa way kinutoban nga pagkutikuti ug paglibuglibog sa mga abogado ni Chief Justice Renato Corona, naklaro na nga bakak ang pangangkon ni Corona nga lima ray iyang kabtangan ug nga mas katuohan diay ang prosekusyon nga 35 ka kabtangan ang narehistro sa ngan ni Corona, sa iyang asawa, mga anak ug umagad.
Nisaad si Corona nga ihatag niya ang sobrang kabtangan ni bisan kinsa nga makamatuod nga mas daghan kay sa lima ang iyang mga bay ug luna sa Metro Manila.  Iya ba ning tumanon?  O, sama sa naandan, namakak na sab siya?

-o0o-

Andam na hinuon ang mga abogado ni Corona sa ilang panagang human nisiwil ang sayal sa pangilad sa ilang kliyente:

• Karong nasumiter nang statement of assets, liabilities and net worth (SALNs) ni Corona sa impeachment court, nga laing pamakak kay napugos ra mang clerk of court sa Korte Suprema pagtahan sa SALNs ngadto sa senator-judges, angayng ibasura nang Article 2 sa Articles of Impeachment;
• Ang Article 2 parte ra sa SALN ni Corona, way apil ang pasangil nga may ilegal siyang katigayonan; ug gawas pa
• Maniobra sa Land Registration Authority (LRA) ang pagkabutang sa iyang ngan sa kabtangan nga di iya.

-o0o-

Sa ka-maayong laki sa mga abogado ni Corona giandaman na nilang daan og depensa ang managlahi nga mga kantidad sa kabtangan nga gitug-an ni Corona sa daghan uyamot niyang mga pakigpung sa wa pa magsugod ang impeachment trial ug sa mga naapil sa iyang SALNs:  Maoy naandan sa mga opisyal sa gobyerno, sama ni Corona ug sa 188 ka kongresista nga ni-impeach niya ug sa ubang opisyal sa gobyerno nga namasangil niya, ang pag-usab-usab sa presyo sa ilang kabtangan:

• Padak-an kon dunay interesado nga mopalit aron nga maka-ginansiya og mas dako; ug
• Pagamyan kon maoy gamiton nga sukaranan sa pagkuwenta sa bayranan nilang buhis.

-o0o-

Di kasinahan ang kahimtang karon ni Corona.  Di siya kahibawo molingkod ba, o motindog, o mopungko, o moyaka.  Kay nahibawo nga sa upat ka adlaw nga pahuway sa impeachment trial, gikan niadtong Biyernes hangtod karong Lunes, gipiyestahan sa prosecutors ug sa iyang mga kaatbang ang pagpangita sa mga buslot sa iyang SALNs.
Mas gikuyawan si Corona inig padayon sa husay karong Martes.  Kanus-a motambong si Commissioner Kim Henares sa Bureau of Internal Revenue (BIR).  Nipasalig si Henares nga itugyan niya sa senator-judges ang income tax returns ni Corona, sa iyang asawa ug mga anak ug umagad.  Kon P5 ray imong bayad sa sedula bisan mas dako ang imong suholan, makasabot tingali ka sa kagil-as nga nihamok karon ni Corona.  Salamat sa nag-ung-ong nga paghubo niya karong semanaha.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 21, 2012

Krimen sa NBI


Mga nagduda sa kamatinud-anon sa kampanya ni Presidente Noynoy Aquino batok sa pangurakot makaangkon og sukaranan pagsubli sa ilang kakuwang og pagtuo.  Ang pagtaktak ni Presidente Noynoy Aquino sa iyang tinudlo nga pangu sa National Bureau of Investigation (NBI) nagmatuod nga ang kampanya pagpanggukod sa mga badlungon wa lang itumong nilang Presidente Gloria Arroyo ug sa iyang mga alyado.  Kon dili alang sab diay sa iyang mga sinaligan.
Daghang nakugang sa pagpalagpot ni Aquino ni NBI Director Magtanggol Gatdula human sa pasiunang imbestigasyon sa pagdagit ug pagpangilkil sa mga ahente sa NBI sa usa ka Japanese national.  Kay gawas nga tinudlo ni Aquino, si Gatdula usa pa gyod sa labing sinaligan ni Senador Panfilo Lacson, nga giilang alyado sa Malakanyang.

-o0o-

Morang sablig sa lab-as nga tubig ang kapaspas ni Aquino nga nipasusi sa krimen ug nisilot sa mga nahilambigit.  Labihang tiyabaw ni Gatdula nga gilapas ni Aquino ang iyang batakang tawhanong katungod.  Kay wa siya hatagi og kahigayonan pagpanalipod sa iyang kaugalingon gikan sa way sukaranan nga mga pasangil.
Apan gipahilom siyang Aquino.  Pinaagi sa pagdeklarar nga nawagtang nang iyang pagsalig ni Gatdula.  Patubagon si Gatdula sa mga pasangil nga apil siya sa krimen sa pormal nga imbestigasyon nga ipahigayon.  Apan ang iyang atraso nga nakapapas sa pagsalig ni Aquino mao ang iyang padayong pagtanggong sa Japanese national inay itugyan sa Buro sa Imigrasyon.

-o0o-

Si Noriyo Ohara ang sentro sa kontrobersiya.  Nilayas siya sa Japan ug nitago dinhi sa Pilipinas niadtong 2009 aron paglikay sa iyang mga utang ug pag-ikyas sa pagbayad sa dagkong buhis sa dakong katigayonan nga iyang napanunod sa iyang mga ginikanan.  May mga tinubdan nga nagkanayon nga ang tinuod nga gikahadlokan ni Ohara mao ang Yakuza Gang nga gipasanginlang maoy nagpatay sa iyang amahan.
Gidagit sa mga ahente sa NBI si Ohara niadtong Oktubre sa niaging tuig.  Nangayo sila og P15 milyones nga ransom.  Gisakmit sang mahalon niyang kabtangan.  Dihang nabulilyaso na, gibakakan ang ilang mga labaw ug gipugos pagpapirma ang pamilya nga gidangpan ni Ohara sa Bugallon, Pangasinan nga boluntaryo nilang gitugyan ang Haponesa sa NBI.  

-o0o-

Nag-atubang na karon og mga kasong kriminal ug administratiba silang Gatdula ug kaubanan.  Kon may sukaranan ang mga pasangil nga apil siya sa krimen, ang pagkatangtang sa katungdanan maoy labing gamayng labad sa ulo ni Gatdula.
Sa pagdumili niya pagdupa ni Gatdula, napamatud-an ni Aquino nga di niya tugotan nga magpadayon ang kultura sa tinabonay sa niaging pamunoan.  Kay kon nahitabo pa ni sa panahon ni Arroyo, inay tarungon pag-imbestigar, si Gatdula ra sab untay gitugyanan pag-imbestigar sa mga binuang sa iyang kaugalingong buhatan.
Hinaot nga mao na gyod ni sinugdanan sa pagtul-id sa baliko nga dan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 20, 2012

Kabilin ni Fernan


Puwerte tingaling panaguto ron ni Chief Justice Renato Corona nganong nagpaugat siya pagbalibad sa sibawng awhag nga ipakita ang iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Gibungul-bungolan niyang sugyot ni Presidente Noynoy Aquino ug sa nagpakabanang mga sektor sa katilingban nga epektibong matubag ang mga pasangil sa pangawkaw batok niya pinaagi sa pagpakita sa kinatibuk-ang listahan sa iyang kabtangan ug utang.
Bisan nagsugod nang impeachment trial, padayong gilumloman ni Corona ang iyang SALN.  Hangtod nga gisupinahan na sa Senado ang clerk of court sa Korte Suprema, nga maoy naghupot sa mga SALN sa tanang mahistrado, padayon siyang nagpapating.
Sipyat ra gyod sa dila ang nakapahagsa sa tanang pamalibad ni Corona.

-o0o-

Dihang unang gipangutana si Clerk of Court Enriqueta Vidal kon gida ba niya ang SALNs ni Corona, nitubag siya nga "wa" ug iyang "notes" ray nada.  Apan human siya maymayi ni Senador Franklin Drilon nga di mahimong balibaran ang supina sa Senado sa way paglugpit sa gahom ini paghusay sa mga kaso sa impeachment, nalukmay tingali, niangkon na si Vidal nga gida niya ang SALNs ni Corona nga gisupinahan sa impeachment court.
Giablihan ni Vidal ang dakong baha sa mga awhag pagtahan sa kontrobersiyal nga mga dokumento:  Gisugdan ni Drilon, gidasonan ni Senate President Juan Ponce Enrile ug sa ubang senator-judges.  Wa kapugngi sa tanang banggiitang abogado ni Corona ang dakong bul-og nga nibanlas sa tanan nilang pamalibad.

-o0o-

Pagtabon sa makauuwaw nilang kaparotan, ang kampo ni Corona morang kilat sa udtong tutok nga nilusad dayon og duha ka dungan nga maniobra:

• Sa Senado, ang iyang mga tigpamaba nitapok dayon sa mga sakop sa media ug nitug-an nila nga nanawag si Corona aron pagpahibawo nga wa na siyay pagsupak sa pagpagawas sa iyang SALNs; ug
• Sa Korte Suprema, ang tigpamaba ni Corona nga si Jose Midas Marquez nipasalig nga di silotan si Vidal kay may pagtugot gikang Corona ang iyang pagtambong sa husay sa Senado ug pagtahad sa SALNs.

-o0o-

Ambot kinsa na lay mailad ni Corona ug sa iyang mga turutot.  Ang dugay na kaayo nilang pabaga pagpasalipod sa lagda sa Korte Suprema niadtong 1989 pagtago sa SALNs di mahilis sa dinalidali nilang pagbalitok human napaltos ang tanan nilang maniobra.  Mas maayo nilang himuon mao ang pagsugod na og panubag sa kuwestiyonableng mga detalye sa naahat pagkabisto nga SALNs.
Sakto ang House prosecutors:  Makasaysayanon ang nahitabo; mao toy labing unang higayon nga nabisto ang kinatibuk-an nga SALNs sa usa ka mahistrado sa Korte Suprema sud na sa 22 ka tuig.  Ang kataposang higayon nga nakalili ang mga magbubuhis sa SALNs sa mga mahistrado atol pa sa pamunoan sa Sugbuanong anhing chief justice nga si Marcelo Fernan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 18, 2012

Sabotahe sa korte


Si Chief Justice Renato Corona ra sab ang nihatag sa labing lig-on nga ebidensiya sa pasangil nga di siya haom nga mangu sa mga hukmanan sa nasud.  Ang iyang mga lakang pagpanalipod sa iyang kaugalingon ug pag-atake sa mga nanaway niya nimatuod nga wa gyod diay siyay kaligdong.  Kay wa siya managana paggamit sa Korte Suprema ug sa mas ubos nga mga hukmanan sa pagdupa niya.
Si Corona nikanaog gikan sa talahurong institusyon nga iyang gipangulohan aron pakigbugno sa iyang mga kaatbang ginamit ang mas bugoy nga mga pung ug mas minaru nga mga paagi.  Si Corona way pupanagana nga nibira sa sistema sa hustisya uban niya.

-o0o-

Ang kinaham nga panagang ni Corona mao nga ang iyang impeachment makapahuyang sa mga hukmanan.  Apan wa siya makapakita og bisan usa ka ebidensiya pagmatuod nga ang iyang pagka-impeach sa House of Representatives makapahuyang ug makapa-inutil sa mga hukmanan ug mga maghuhukom sa nasud.
Ang napakita hinuon ni Corona mao nga siya maoy way kaikog nga moggamit sa mga hukmanan alang sa personal niyang interes--kay siya ra may na-impeach ug, kon makonbikto, siya ra may matangtang sa katungdanan.  Samtang magpadayon ang impeachment trial, gawasnon ang mga hukmanan ug mga maghuhukom nga magpadayon sa ilang naandang gimbuhaton.  Gawas lang kon padayon silang lawgawon ni Corona.

-o0o-

Sa ka-desperado sa iyang kahimtang, si Corona nidasig sa mga maghuhukom ug mga kawani sa Korte Suprema ug mas ubos nga mga hukmanan sa pagbiya sa ilang trabaho ug pag-abiba sa iyang mga diskurso nga way kukauwaw nga nipasidungog sa iyang kaugalingon nga simbolo sa demokrasya.
Sa ilang pagdeklarar og court holiday ug pagbiya sa batakan nilang tahas paghusay sa nagtipun-og nga mga kaso, ang mga sipsip ni Corona nisakripisyo sa katawhan ug sa interes sa hustisya.  Ang wa mahimo nilang Presidente Noynoy Aquino ug ubang niawhag nga palagputon si Corona, sa tumang pabaga ug papating gipasiugdahan ug gipasigarbo nilang Corona ug kaubanan.

-o0o-

Ang sinultihan ug binuhatan ni Corona maoy nakahukas sa tanan niyang takoban.  Nagpaka-aron-ingnon ra diay nga tarung nga mahistrado.  Wa diay kalainan sa mga badlungon nga modangop sa labing salawayon nga mga maniobra.
Nagsige ug pangugat si Corona nga lima ra ang iyang kabtangan, sukwahi sa pasangil sa House prosecution panel nga 35 ka kabtangan ang nalista sa iyang ngan ug sa mga sakop sa iyang pamilya.  Ang labing epektibo untang tubag sa mga pasangil mao ang pagpakita sa iyang statement of assets, liabilities and net worth (SALN).  Apan hangtod karon, ambot unsa gyod kahay gitagoan, pabilin ni niyang gilumloman.
Kon ingon ini ka-mat-an si Corona, unsa pa may lain niyang palusot paghusay sa mahinungdanong mga kaso nga gisang-at sa Korte Suprema?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 17, 2012

        Pilde si Corona


    Kaingon nako nga wa mahadlok si Chief Justice Renato Corona sa pag-atubang sa articles of impeachment batok niya nga nag-ung-ong karon sa Senado.  Inay sugdan na pagtubag ang mga pasangil, gigahin sa mga abogado ni Corona ang unang mga gutlo sa impeachment trial sa paglangay-langay.  Bisan klaro na nga ang impeachment ni Corona gidasonan sa makabungog nga mayoriya sa mga kongresista, nagpaugat sila paglawgaw sa articles of impeachment.
    Hangtod karon gusto pa gyong mokumbinser si Corona sa iyang kaugalingon nga ilegal ang pag-impeach sa House of Representatives niya.  Ug gusto niyang apilon pag-ilad ang katawhan nga wa sa ilang tarung kabuot ang 201 ka kongresista nga nipirma sa impeachment.

-o0o-

    Kon paundayonan ang mga abogado ni Corona, gusto nilang sukitsukiton ang matag usa sa mga kongresista kon nakasabot ba sa ilang gipirmahan ug kinahanglang mopasabot nganong wa nila hatagi og higayon si Corona nga makapanalipod sa iyang kaugalingon sa wa pa gi-impeach.

Gusto nila nga ibasura sa Senado, isip impeachment court, ang articles of impeachment nga gipada sa House of Representatives, nga sama niya og ranggo.  Nagtuo tingali nga makalusot ang ilang binuang.  Kay kon ipatigbabaw ang ilang binuang, sama rang ibasura ang mga pasangil batok ni Corona ug magapos nang bisan unsang pagsuway pag-impeach niya sa mosunod nga usa ka tuig.

-o0o-

    Maayo na lang nga gibasura dayon ang ilang mosyon pinaagi ni Senate President Juan Ponce Enrile, nga maoy gitugyanan sa iyang kaubanang senator-judges paghukom alang nila.  Maong human sa usa ka takna nga kalangay, nasugdan na gyod ang husay sa merito sa articles of impeachment.
    Apan ang pasiunang kapildehan ni Corona nibisto sa tinuod nga taktika sa iyang kampo:  Ang pagbukiki sa tanang kahigayonan paglangay sa proseso pinaagi sa bisan unsang technicalities nga ilang magamit.  Mao nga inay tubagon nang mga pasangil, babagan nila ang pagpakita sa mga ebidensiya nga gihuptan sa prosekusyon ug pilion lang unsay ganahan nilang tubagon.

-o0o-

    Wa magbinugtong si Corona sa pagbatok sa iyang impeachment.  Klarong giduphan na sa mas gamhanang puwersa.  Samang puwersa nga malampusong nitabon ni kanhi presidente Gloria Arroyo gikan sa tanang makiangayon nga mga pagsuway pagtul-id sa iyang kasaypanan ug pagpatubag niya sa mga eskandalo sa siyam ka tuig niyang pamunoan.
    Usa sa maniobra sa itom nga puwersa mao ang paglibog sa katawhan, nga ang kinabag-an nagpaluyo sa impeachment.  Gisugdan ni nila pinaagi sa paglabay og lapok sa tanang namasangil niya, labi nang mga naglibot ni Presidente Noynoy Aquino, sa pamasin nga dunay mopilit.  Silay nangintriga nga inay si Corona ray paninglan, pangayoan sang ubang opisyal sa ilang statements of assets, liabilities and net worth (SALN).  Apan kay niboluntaryo man dayong mga gipangayoan, nisamot kaapiki ang ilang kahimtang.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 16, 2012

Bag-o sa Sinulog


Cebu City Sports Center--Unsay bag-o sa Sinulog?  Mao ni kasagarang tubag sa akong mga higala pila ka adlaw sa wa pang Piyesta Senyor dihang ako silang gipangutana asa sila manan-aw sa grand parade.  Ako silang gidasig pagtan-aw sa ubang manan-away.  Wa gyoy puol ang pagpalamoy sa lunlon nga pagsaulog ug tim-os nga pangaliya sa mga wa pa pul-i sa Sinulog.
Apan gipili nila ang pagpabilin sa ilang mga pinuy-anan ug ubang mga dapit nga wa maabot sa kahuot sa trapiko tungod sa pagtak-op sa labing dagkong kadalanan alang sa parada.  Ang ako ganing asawa nipalabi sa pagpakig-uban sa mahigalaon nga mga lumod sa Oslob.
Maong nag-inusara ko nga nangadlawon pagbaktas paingon dinhi.

-o0o-

Kinahanglan ba gyod nga dunay bag-uhon sa Sinulog?  Kinahanglan ba gyod nga palabwan ang mga Sinulog sa nangaging katuigan?  Di na ba diay paigo nga ang Sinulog mao lang gihapon?  O malampuson lang gyod kaayong Sinulog nga wa maibani ang kalapad ug kasadya bisan nagkadaghan na matag tuig ang nihukom na nga di moapil ni motan-aw?
Tingali nakatabang pa gani sa Sinulog nga niiway nang pipila ka Sugbuanon aron paghatag og higayon sa mas daghang bisita gikan sa ubang mga lalawigan ug kanasuran nga nadani sa Sinulog.  Maong di na ingon ana kalisod ang pagpahimutang sa katawhan nga nagpunsisok dinhi ug sa ubang bahin sa ruta.

-o0o-

Apan sa akong pagsuwat ini, akong nadunggan ang pangutana ni Kobe Bryant, "Where do you go from the top?," atol sa paglusad sa iyang labing bag-ong commercial sa sapatos nga "Kobe System."  Ang iyang tubag?  "You go over the top."
Mao diay nga ang mga tigpasiugda wa mangiyugpos sa ilang nangaging kadaogan.  Mao diay nga bisan sa krisis sa kalibotanon ug lokal nga ekonomiya, gipaburot nila ang cash prizes sa mga mananaog sa parada.  Apan unsaon pagdani pagbalik ang mga nakumbinser nga human sa 32 ka tuig nakit-an na nilang tanan sa Sinulog?

-o0o-

Sa akong pagpaingon dinhi, nagplano ko pagpuno sa akong camera sa mga letrato sa tanang nindot nga akong malabyan.  Sa akong paglili, wa pa katunga ang sud sa memory card.  Nawad-an na ba sab ko og interes bisan sa ubang manan-away?
Mas nadani ko sa wali ni Msgr. Cris Garcia human sa fluvial procession:  "Ang pagpaduol sa mga deboto sa imahen ni Sto. Niño mao ang panag-abot sa tawo ug sa langit."  Ug sa wali ni Obispo John Du human sa solemn procession:  "Ang pag-ampo kuyog sa ubang mga deboto mas makapalawom sa imong pagtuo.
Maong palihug ayaw kahibung kon sa among Sinulog coverage sunod tuig (kon paabton pa) mohangyo ko sa mga tagduma sa ABS-CBN nga adto na ko magpa-destino sa Basilica del Sto. Niño.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 15, 2012

Andam sa baha


Ouano Wharf, Mandaue City--Lahi sa niaging tuig, way uwan dinhi sa pagsugod sa fluvial procession, ang pagbanhaw sa mabulukon ug makasaysayanon nga labing unang pagdunggo sa imahen ni Sr. Sto. Niño sa kabaybayonan sa Sugbo.  Maayo ang kahimtang panahon.  Malinawon ang dagat.  Hapsay ang lumbay ug paglawig sa mga nanguyog.
Lahi sa niaging tuig, nag-uwan sa tibuok gabii, gani nagsugod og bunok sa Biyernes pa sa hapon.  Maong lahi sa niaging tuig nagbaha ang pipila ka bahin sa usa ug tunga ka kilometro nga ruta sa foot precession nga nihatod sa imahen nilang Sr. Sto. Niño ug Birhen sa Guadalupe gikan sa St. Joseph Shrine sa kinapusoran sa Mandaue paingon dinhi.

-o0o-

Niubog sa baha ang tanang nanguyog sa prosesyon.  Usa sa hamtong nga mga deboto nga akong nasundan wa kapugong sa iyang kaugalingon nga pagtuaw, "di gyod unta ni mahitabo kon buhi pa si Nitoy."  Iyang gipasabot si anhing Ernesto Ouano, nga maoy nagsugod sa tradisyon pagpasakay sa imahen sa ilang barko ug pagpangu sa fluvial procession nga ari manukad sa ilang pantalan.
Bisan sud sa Ouano compound, may pipila ka bahin nga gibahaan.  May mga sakyanan ganing diriyot madakin-as tungod sa kahumok sa yuta.  Apan nahilom ang tanang yangungo sa katawhan pagkakita nila sa imahen.  Nakatabang sab ang libreng kape, pan ug lugaw sa mga bata ug mga dagko.

-o0o-

Gipasaligan ko sa mga anak ug mga apo ni Ouano, nga akong gikahinabi sa una nakong pag-cover dinhi sa niaging tuig, nga determinado silang ipadayon ang paghimong piyesta sa adlaw sa fluvial procession.  Imbitado ang tanang bisita sa makabuhong nilang kumbira.
Apan tungod tingali sa kadaghan na sa uban pa nilang mga gimbuhaton, o sa nabantog nga panagsungi sa pipila ka mga sakop sa pamilya, wa nay nakatutok sa tanang detalye nga gipaka-importante sa ilang amahan.  Sama sa drainage.
Pasayloa, apan di kong kapugong sa akong kaugalingon pagtandi nila ni Cebu City Mayor Mike Rama.

-o0o-

Sawaya ang iyang budget (nga daghan uyamot nga buslot) ug sawaya ang iyang ka-showbiz (gidungog nga may mga uniporme sa iyang sakyanan sa tanang okasyon nga tambongan ug mga alarma nga tubagon, nahibaw-an pa ganing magbitbit gyod og CD sa duyog sa iyang mga kanta), apan di nimo masaway ang takos nga pagduma ni Rama sa Sinulog Grand Parade.
Timaan sa kaandam ni Rama sa bisan unsang kakulian mao ang pag-isa niya sa kahigayonan nga mobunok ang uwan ug bahaan ang pipila ka bahin sa ruta solemn procession ug sa grand parade.  Napahigayon ang prosesyon nga luwas sa gipasidaan nga pag-uwan-uwan.  Hinaot nga sa grand parade masayop na sab, sama sa naandan, ang Pagasa.  Ug di na masuwayan unsa kaandam si Rama.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for January 14, 2012

Digital nga Gozos


Ingon ining higayona sa tuig, pila ka adlaw dayong Piyesta Senyor, bahaan mi og hangyo sa mga tigpaminaw nga mangayo og kopya sa "Gozos:  Batobalani sa Gugma," ang gamhanang awit sa tinuig nga kapiyestahan ni Sr. Sto. Niño.  Kay wa na may uso ang tape recorders ug hasol man ang pag-burn ug pag-apud-apod og CDs (compact discs), kasagaran amo silang padad-an og MP3 files.
Kon pipila lang ang mangayo, mahimo rang i-email ang MP3 files sa Gozos.  Apan kon kaliboan na ang manghangyo, dakong problema ang pagtagsa-tagsa pagpada nila og kopya sa kanta.  Maong napugos mi pagpalaban sa internet pagpangita og mas sayon nga alternatibo.

-o0o-

Ang akong gihimo sa niaging pila na ka tuig mao ang pag-umol og email group ug pagdapit sa mga tigpaminaw sa pag-subscribe sa grupo.  Mapuslanon kaayo ang grupo sa matag higayon nga duna koy mahinungdanong mga dokumento, video, audio ug ubang files nga mapuslanong i-apud-apod dayon sa mga tigpaminaw.
Ang DYAB Cebu Email Group maoy unang natukod dihang nisulbong ang panginahanglan sa Pinoy nga mga trabahante sa Canada pila ka tuig nang nilabay (kon gusto kang mo-subscribe, palihug pagpada lang blangko nga email sa dyab-cebu+subscribe@googlegroups.com).  Sunod nga natukod ang DYAB 1512 Email Group alang sa among news materials (maka-subscribe ka pinaagi sa pag-email sa dyab1512+subscribe@googlegroups.com).
Gipada nako ang Gozos sa duha ka email groups.

-o0o-

Timaan tingali sa paspas nga pagkausab sa mga teknolohiya, o hasolan na lang ang mga tigpaminaw nga motultol hain nila nabutang ang ilang MP3 file sa niaging Piyesta Senyor, o mas daghan na ang may internet access ug nakasinati sa kasayon pag-download og digital music, magkapuliki gyod mi pagtabang pagsangyaw sa Gozos matag Enero.
Nabantayan nako nga mas taas nang panahon nga gigahin sa among mga tigpaminaw sa social media networks kay sa ilang email accounts.  Maong inay magsalig sa email groups, nakahukom mi pagbutang na lang og links sa Facebook, Twitter ug Google+.

-o0o-

Apan makahatag lang mi og link kon makakita mi og host sa MP3 file sa Gozos.  Gikapoy na ko og balikbalik og upload sa sites nga motangtang sa files human lang sa pila ka adlaw, o mosamuk-samok og daghang banner ads sa di ka pang ka-download.
Nidangop ko sa Google Docs.  Nga modawat na og bisan unsang files, apil nang MP3.  Lahi sa FB ug YouTube nga video files ra.  Ang among MP3 file sa Google Docs hawan kaayo, way sabod nga nihatag dayon namo og link para sa tanang networks.  Kon friend nimo ang DYAB 1512 sa FB, Twitter o Google+, ma-click nimo ang among gi-post nga link ug mapaminaw dayon ang 128 kbps ug 6 mb nga kopya nimo sa Gozos.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com