Ang pagpanikas sa National Achievement Test (NAT) usa ka seryusong kalapasan. Gawas nga di makiangayon ngadto sa mga tinun-an, apil na ang nagtinarung pagtubag sa mga pangutana ug ang mga gitudloan sa tubag o gihatagan og kodigo sa pasulit, mapangahason sab ning sabotahe sa mga paningkamot sa gobyerno sa makanunayon nga pagsubli ug pagpalambo sa sistema sa edukasyon sa nasud.
Ang NAT nga gipakuha sa pipila ka mga tinun-an sa elementarya ug high school sa publiko ug pribadong mga tulonghaan matag Marso matag tuig mohatag sa Departamento sa Edukasyon (DepEd) og kasayuran unsay nakat-onan sa mga bata sa nagkalainlaing subjects. Kon tikason ang NAT, malikoy ang giya sa DepEd paghimo og mas makahuloganon nga curriculum.
-o0o-
Mao nga dihang nabisto ang pagpanikas sa NAT dinhi sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud naalarma pag-ayo ang mga ginikanan ug ubang nagpakabana nga mga sektor sa katilingban. Ang mga magtutudlo maoy gitahasan sa pag-umol sa panghunahuna sa atong kabataan. Unsa may kaugmaon ning nasura kon pagpangopya ug pagpanikas nay ilang itudlo?Nisaad dayon ang DepEd og makuti nga imbestigasyon. Kaingon gyod nako nga ilang tinud-on. Apan nahilom ang mga imbestigasyon sa ubang mga lalawigan. Labihang langaya sa imbestigasyon sa mga pasangil dinhi sa Sugbo. Ug dihang napamatud-an nga may tikas gyong nahitabo, igo rang gisuspenso ang tigpasiugda.
-o0o-
Ang Cebu City Division maoy nakadawat sa pasangil nga si Jessica Abayon, prinsipal sa Ramon Duterte Memorial National High School, nanghatag og kodigo ug pagkaon sa mga tinun-an nga nikuha sa NAT niadtong Marso 2010. Naabtan og Disyembre ang buhatan ni Superintendent Rhea Mar Angtud pagrekomendar og silot batok ni Abayon.Apan ang silot labihang gaana. Morang bugalbugal. Human yak-i ang kaso og siyam ka buwan, gideklarar nilang Angtud ug kaubanan si Abayon nga sad-an og "simple negligence." Kasaba ray silot nga ilang gisugyot.
-o0o-
Nakapangawot og di katol si DepEd 7 Regional Director Recaredo Borgonia. Di niya mahimong tumanon ang rekomendasyon nilang Angtud atubangan sa kaseryuso sa nagpamatud-an nga pagpanikas ni Abayon sa NAT. Gisugo ni Borgonia ang mga abogado sa iyang buhatan pagsubli sa kinatibuk-ang imbestigasyon. Naabtan sila og 11 ka buwan una nakakita og mas bug-at nga silot batok ni Abayon: Tulo ka buwan nga suspenso tungod sa "simple dishonesty."
Ambot unsay nakapalikoy sa DepEd ning kaso ni Abayon. Ang hulga bang Abayon nga mosumbalik siya og kiha. O ang gidungog bang kasuod ni Abayon ni Cebu City Vice Mayor Joy Augustus Young. Kinsa kusganong nihimakak sa pasangil apan nihatag og dugang sukaranan sa pagduda. Dihang nisumbalik pagpasangil si Young nga igo lang gibawosan si Abayon sa mga magtutudlo nga nasakpan nga ligoy sa pagduma sa ilang mga klase. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com